دانش پژوهان شیمی

انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

در میکروبیولوژی، برای رشد و کشت میکروارگانیسم‌ها مختلف، از انواع محیط‌های کشت مختلف استفاده می‌شود. این محیط‌ها ممکن است بسته به نوع میکروب، هدف تست و نیازهای مطالعاتی مختلف، ترکیبات مختلفی داشته باشند. در زیر، تعدادی از روش‌های محیط کشت در میکروبیولوژی آورده شده‌اند:

محیط کشت مایع (محلول):

محیط کشت نرمال (Nutrient Broth): شامل پپتون‌ها و نمک‌ها برای تغذیه کلی میکروارگانیسم‌ها.
محیط کشت تریپتوکس سویا (Tryptic Soy Broth, TSB): به عنوان یک محیط کشت عمومی برای رشد میکروارگانیسم‌ها استفاده می‌شود.
محیط کشت تخمیر شیری (MRS): برای رشد باکتری‌های اسید لاکتیک مانند لاکتوباسیلوس‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
محیط کشت جامد:

آگار آگار (Agar Agar): اغلب به محیط‌های کشت مایع افزوده می‌شود تا آنها را تبدیل به محیط‌های جامد کند.
محیط کشت سابورو (Sabouraud Agar): برای رشد قارچ‌ها و برخی از باکتری‌ها به کار می‌رود.
محیط کشت انتخابی:

محیط کشت مک‌کانکی (MacConkey Agar): برای تشخیص و جداسازی باکتری‌های گرم منفی از خانواده انتروباکتریاسها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
محیط کشت مانیتول سوربیت (MSA): برای شناسایی و جداسازی استافیلوکوک‌های طلایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
محیط کشت خاص:

محیط کشت تعیین حساسیت به داروها (Mueller-Hinton Agar): برای انجام آزمایش‌های تعیین حساسیت به آنتی‌بیوتیک‌ها به کار می‌رود.
محیط کشت سوآرس (Sauer’s Medium): برای رشد باکتری‌های اسید لاکتیک در فرآیند تخمیر لبنیات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

محیط کشت مخصوص گیاهان:

محیط کشت موراشیجی (Murashige and Skoog Medium): برای کشت بافت‌های گیاهی و کشت سلول‌ها در سیستم‌های انبار طیف وسیعی از کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
محیط‌های تخصصی بیوشیمیایی:

محیط کشت لهستانی (Lysogeny Broth, LB): به عنوان یک محیط کشت عمومی در تحقیقات مولکولی و بیوشیمی به کار می‌رود.

این تعدادی از انواع محیط کشت در میکروبیولوژی هستند. انتخاب نوع محیط کشت مناسب بسته به نوع میکروارگانیسم، هدف تست، و تحقیقات مورد نیاز است. همچنین، ترکیبات محیط‌های کشت و شرایط فیزیکی (مانند دما و pH) نیز بسته به نیازهای رشد میکروارگانیسم‌ها تنظیم می‌شوند.

انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

هنگامی که باکتریها درشرایطی مناسب قرار گیرند که قادر به تکثیرورشد باشند اصطلاحا گفته می شود باکتری کشت داده شده است. دراین مقاله با انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی آشنا می شوید. ازآنجا که میکروب یک موجود تک سلولی بوده و قادر است کلیه اعمال حیاتی خود را مستقلا انجام دهد بدون آنکه نیاز به سلول دیگری داشته باشد. این اصل بیانگرآن است که میکروب ها هم احتیاج به غذا و آب و مواد آلی و معدنی دارند. محیطی مغزی که حاوی کلیه احتیاجات یک میکروب اعم از مواد غذایی و عناصر و غیره باشد که موجب رشد آن میکروب شود را اصطلاحا محیط کشت می گویند.

این محیط کشت می تواند بصورت دست ساز بوده یا به طور طبیعی یعنی داخل سلول های بدن یک جانور باشد، که با انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی آشنا می شوید. خون بهترین محیط برای رشد یک باکتری می باشدخون تمام احتیاجات یک باکتری اعم از اکسیژن، مواد مغذی،Ph مناسب، درجه حرارت لازم و غیره را برای یک باکتری فراهم می کند. میکروب ها را می توان بر روی محیط ها و در ظروف مختلف کشت داد که انتخاب کشت بستگی به نوع کشت دارد. مثلا در کشت هایی که محیط آن مایع است ظروف کشت لوله ای می باشدو محیط های جامد (آگاردار) هم در پلیت و هم در لوله کشت داده می شوند.

بیشترمحیط های کشت که درپلیت مصرف می شوند، محیطهای کشت عمومی هستند که اساسا برای تهیه مواد غذایی لازم جهت رشد باکتری ساخته شده اند. بعضی مواقع این محیطهای کشت عمومی را با اضافه کردن اجزای مغذی که موجب افزایش سریع رشد ارگانیسمهای سخت رشد می شوند، غنی می کنند. ماهیت این مواد مغذی چنان است که نمی توان آنها را همراه با محیط اصلی سترون کرد، بلکه باید بعد از اتوکلاو شدن محیط بطور سترون این مواد اضافه شوند.

نمونه هایی از این موادمغذی عبارتند از:

• شیربی چربی
• خون گوسفند
• زرده تخم مرغ و…

روش انجام آزمایش در انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

انواع محیط کشت:

محیط های کشت انتخابی:

بعضی از مواد مغذی دارای یک عامل انتخابی هستند که ویژه جداسازی یا کشت گروه خاصی از میکروبهاست. عامل انتخابی در  انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی است. که معمولا با جلوگیری از رشد ارگانیسمهای نامطلوب عمل می کند و از این راه موجب رشد شدیدتر ارگانیسمهای مطلوب می شوند. وقتی عامل انتخابی به محیط کشت اضافه می شود. در این صورت محیط کشت را انتخابی می گویند. بعنوان مثال،سدیم کلرید آگار برای استافیلوکوکها انتخابی است.

محیطهای افتراقی:

بیشتر بدانید

محیطهای کشت افتراقی اجزایی دارند که موجب می شوند. برخی از ارگانیسمها در مقایسه با باکتری های دیگری که در همان محیط کشت رشد می کنند. به شکل متفاوتی ظاهر شوند. مثلا بعضی از باکتریها خاصیت همولیزدارند بدین معنا که تولید آنزیم همولیزین می کنند. که این آنزیم در محیط آگار خون دار باعث پاره شده (لیزشدن) گلبولهای قرمزشده و کلنی آن در محیط کشت به رنگ روشن دیده می شود. این همولیز ممکن است ناقص و یا کامل باشند.

مجموعه ای از انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی از باکتریها که در روی محیط کشت کنارهم رشد می کنند براثر رشد و تکثیر، تشکیل نقاط برجسته ای روی محیط کشت می دهند که اندازه آنها متفاوت بوده و بستگی محیط کشت و میزان رشد و تکثیر باکتری و…دارد. این مجموعه نقاط را کلنی (پرگنه) می نامند. سایرمحیطهای افتراقی اغلب دارای یک معرفPh هستند. مثلا محیط آگارآهن دار 3قندی(TSl) ازاین نوع می باشد. محیطهای کشت افتراقی بویژه زمانی مفیدند که با میکروبهایی با شکل و مشخصات یکسان مواجه هستیم.

اغلب محیطهای کشت هر دو ویژگی را باهم دارند مانند مکانکی آگار (MC) این محیط دارای نمکهای صفراوی و مقدار بسیارکمی کریستال ویوله است که هردو از رشد باکتریهای گرم مثبت جلوگیری می کنند همچنین دارای لاکتوز و معرف Ph قرمز خنثی است که کلونی های تخمیر کننده لاکتوز را به رنگ قرمز در می آورد و ممکن است درمحیط اطراف کلنی ها حلقه قرمز رنگ تشکیل دهند. کلنی باکتریهایی که قادر به تخمیر لاکتوز نیستند بی رنگ دیده می شوند.

محیط های غنی کننده:  

این محیطها معمولا در مواردی بکار می روند که تعدادمیکروبهای مورد جستجو در نمونه غذایی کم بوده و یا بعلت وجود زیاد میکروب های دیگرجدا کردن آن با اشکال مواجه است.انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی امکان رشد برای میکروبها را ازنظر Ph و مواد غذایی فراهم می سازد. انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

محیط کشت کامل:

این محیط کلیه مواد لازم برای رشد باکتریها را دارد و فاقد مواد ضدمیکروبی است و حدود 80% از باکتریها میتوانند در آن رشد کنند. این محیطها فاقد هر گونه مهار کننده و اندیکاتور بوده، لذا با رشد میکروبهای مختلف بر روی آن هیچگونه تغییر رنگی مشاهده نمی شود. در این میان محیطP.C.A (پلیت کانت آگار) درمقایسه با N.A (نوترینت آگار) از کیفیت مغذی بالاتری برخوردار بوده و برای رشد میکروبها مناسب تر می باشد. محیطهای کشت جامدبعلت دارابودن آگار در ترکیب خود بصورت جامد می باشند. انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

آگارچیست؟ 

یک نوع آلگ دریایی می باشد.

برخلاف زلاتین حرارت 37درجه که برای رشد تمام باکتریهای بیماری زای انسان مناسب است.

هیچ میکروبی نمیتواند آنرا ذوب و هضم نماید.

آگارساختمان پلی ساکاریدی دارد.

بوسیله یکسری از جلبکهای دریایی ساخته می شوند.

نقطه ذوب آن 95درجه و نقطه انجماد آن حدود 43درجه سانتیگراد است.

انواع کشت باکتری:

• کشت باکتری در محیط کشت مایع (براث)
• کشت باکتری در محیط کشت جامد(آگار)

روش کشت باکتری در محیط کشت مایع:

توضیح :

1- ابتدا یک آنس برداشته و آنرا در دست راست بگیرید. بعد آنرا روی شعله کاملا سترون کنید و بگذارید تا سرد شود. 2- محیط حاوی باکتری (لوله یاپلیت) را در دست چپ بگیرید و درب آنرا با دست راست در کنارشعله بازکنید دقت کنید که درب محیط کشت را روی میز کار خود نگذارید. 3- اگرمحیط کشت در لوله است دهانه آنرا چندبار از روی شعله عبور دهید تا سترون شود همچنین درب لوله را بیش از حد باز نگه ندارید. 4- نوک آنس را وارد محیط کرده ویک لوپ از آنرا بردارید. منظور از لوپ سوزن کشت بانوک حلقه ای است. 5- دهانه لوله را مجددا با شعله سترون کرده و درب آنرا بگذاریدو محیط کشت را درجای خود قرار دهید. انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

بخش دوم

6- لوله حاوی محیط کشت را در دست چپ بگیرید و نوک آنس آلوده به باکتری مورد نظر را داخل محیط فرو برده و به آرامی تکان دهید تا میکروبها در محیط پخش شوند. 7- در مواردی که میکروب را از پلیت (محیط کشت جامد) برمی دارید با نوک آنس کمی از پرگنه را برداشته و با رعایت مواردی که گفته شد آنرا داخل محیط مایع فرو برده وبه آرامی هم بزنید تا همگن شود. 8- دهانه لوله حاوی محیط کشت جدید را باشعله سترون کرده و درب آنرا بگذارید و آنرا در داخل انکوباتور قرار دهید. 9- نوک آنس را مجددا با شعله استریل کرده و در جای خود قرار دهید. انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

روش کشت باکتری در محیط جامد:

محیط کشت جامد به دوصورت وجود دارد: انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

1- محیط کشت جامد در لوله

2- محیط کشت جامد در پلیت

درلوله به دو صورت:

1-عمودی (Stab Culture)

2-شیبدار(Slant Culture) دیده می شود.

هرکدام از آنها روش کشت خاص خود را دارند.

روش کشت عمقی در لوله:

توضیح: انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

در این حالت محیط کشت آگار دار (جامد) رابا حفظ شرایط استریل در حالت مذاب داخل لوله های آزمایش استریل ریخته و به حالت عمودی آنرا در یک جای ساکن قرار دهید تا سرد شود در این حالت با آنس نوک تیز استریل شده در کنار شعله از پرگنه باکتری مقداری را برداشته و آنرا بصورت عمودی در مرکز این محیط تا انتها فرو برده و بدون هیچگونه تغییر حالتی آنرا از همان مسیر خارج کنید. بعد لوله را در انکوباتور قرار دهید. انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

این روش کشت دارای خصوصیاتی می باشد، و آن اینست که هنگامی که نوک آنس را در محیط فرو می برید، درابتدای ورود آنس به محیط تراکم باکتری زیاد است و به ترتیب که به عمق محیط فرو می رود، از تعداد باکتری هاکاسته می شودتا به انتهای لوله که می رسد تراکم باکتری به حداقل می رسد. انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

از طرفی در انتهای محیط کشت لوله اکسیژن کمتر از قسمت سطحی آن است و باکتریها به ترتیبی با تراکمی که وارد محیط شده اند براساس نیاز با اکسیژن، (هوازی یا بی هوازی بودن) در محیط، رشد متفاوتی دارند یعنی اگر باکتری هوازی باشد رشد آن در قسمت سطحی بیشتر است و اگربی هوازی باشد رشدآن در قسمت عمقی بیشتر می شود.

تست کرونا در منزل

روش کشت در سطح شیبدار لوله:

توضیح: انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

در این حالت محیط کشت آگار دار استریل را در لوله های استریل شده ریخته و قبل از سرد شدن آنها را به حالت شیبدار قرار می دهند تا سرد شوند. در این حالت با آنس نوک تیز با حفظ شرایط استریل از پرگنه باکتری برداشته ودر کنار شعله نوک آنس را ابتدا به صورت عمودی وارد قسمت عمودی محیط کشت کرده بعد به آرامی آنرا از همان مسیر خارج کرده و بدون اینکه نوک آنس از محیط جدا شود آنرا آنرا به حالت زیگزاک روی سطح شیبدار بکشید. این روش هم خصوصیات بسیار زیادی از جهت تشخیص سویه های باکتری دارد و اطلاعاتی در مورد هوازی یا بی هوازی بودن آنها و همچنین خصوصیات منحصر به فرد باکتریها به ما می دهد. انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

مثلا ممکن است در کشت یک نوع باکتری، رنگ قسمت عمودی محیط کشت تغییر کند که نشانگر بی هوازی یا بی هوازی اختیاری بودن باکتری است، که بعدا در تست های اختصاصی دیگر را روی آن انجام می دهیم. یامثلا باکتریها فقط در قسمت شیبدار رشد می کنندو رنگ آن قسمت تغییر می کندکه پی به هوازی بودن آن می بریم. روش دیگر کشت روی این محیط از محیط مایع می باشد که یک لپ از کشت مایع باکتریایی برداشته و در سطح شیبدار به صورت زیگزاک می کشید و کشت می دهید. انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

روش تهیه محیط های کشت در انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

توضیح: انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

مطابق دستور کارخانه سازنده و با توجه به بروشورالصاقی روی آن می توان مقدار لازم از محیط کشت که بصورت پودری یا پلیت شده می باشد را برداشته و با مقدار توصیه شده آب مقطر در داخل ارلن مخلوط کنید بعد آنرا با توجه به دستور کارخانه اگر لازم بود روی شعله قرار داده تا براثر حرارت شفاف شود که البته در بعضی از محیطها نیازی به این کار نیست.

بعد آنرا در اتوکلاو قرار داده و به مدت 15 دقیقه در دمای 121 درجه سانتیگراد قرارمی دهید تا استریل شود. بعضی از محیط کشت که به دمای بالا حساس می باشند در اتوکلاو قرار نمی گیرند، و این مسئله را کارخانه سازنده حتما متذکر شده است. بعد از اتوکلاو گذاری محیط کشت آگار دار داخل ارلن سفت می شود و برای استفاده از آنها باید دوباره حرارت داده شوندولی محیط های کشت مایع به شکل مایع باقی می مانندو آماده مصرف هستند. انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

روش تهیه محیط پیش ریخته در انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

توضیح:

بعد از تهیه محیط کشت که قبلا توضیح داده شد برای تهیه محیط پیش ریخته باید از محیطهای آگار دار (جامد) استفاده نمود به ترتیب که ابتدا ارلن حاوی محیط کشت را روی شعله قراردهید تاکاملا مذاب شود بعد تا زمانی که دمای آن به حدود 45 درجه سانتیگراد برسد صبر می کنید چون اگر دمای آن بالاتر باشد بخار زیادی روی درب پلیت جمع می شود. بعد از رسیدن به دمای مطلوب در کنار شعله و باحفظ موازین استریل ازمحیط کشت به مقدار 15 تا 20 سی سی در پلیتهای استریل می ریزید و بعد درب آن را گذاشته و در یک جای ساکن می گذارید تا سرد شوند در اینجا محیط پیش ریخته آماده می باشد.

کشت درپلیت:

به سه روش قابل انجام است انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

• کشت خطی
• کشت سطحی
• کشت آمیخته یا پورپلیت

روش کشت خطی:

توضیح:

در این روش از محیط پیش ریخته استفاده می شود. انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

به این ترتیب که ابتدا بوسیله یک آنس سترون شده مقداری از پرگنه باکتری را برداشته وآنرا روی سطح محیط پیش ریخته بصورت خطهای موازی و در چند جهت می کشید. در کشت های خطی برای بدست آوردن کلنی های تک می توانید پلیت را به 4 قسمت تقسیم کنید. بعد درقسمت اول ابتدا نوک آنس را که محتوی پرگنه باکتری است را بصورت خطهای موازی کشیده و بعد خطوط را در منطقه دوم ازانتهای خط انتهایی منطقه اول در جهت دیگر ادامه می دهید و در منطقه سوم و چهارم هم به همین صورت عمل می کنید. انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

خصوصیت این روش این است که وقتی خطوط موازی را روی سطح محیط می کشید به ترتیب ازتراکم باکتریها کاسته می شودو به انتهای خط که می رسیدتراکم باکتری کمتراست ودر منطقه دیگر وقتی از انتهای خط منطقه قبلی استفاده می کنید در واقع تراکم بسیار کمتر از تراکم باکتریها در ابتدا می باشد و در نتیجه در مناطق دیگرهم به ترتیب از تعدادباکتریها کاسته می شود تاجائیکه درمنطقه چهارم شمامی توانید پرگنه های تکی داشته باشیدکه کلنی خالص نامیده می شود.

بنابراین انجام درست کشت خطی منجر به ایجاد کلنی خالص می شوداین کلونی تنها ازیک باکتری مادری بوجودمی آید(تعریف کلنی خالص). باکتریهای منفردرا باکتریهای مادرمی نامندکه این باکتریها پس از کشت خطی وجدا شدن سلول های باکتری از یکدیگر بوجودمی آیند.

توجه داشته باشیدکه کلنی خالص به کلنی گفته می شودکه با کلنی دیگر تماس نداشته باشد. در موردمحیطهای کشت باکتریایی که بصورت مایع می باشند برای انجام کشت خطی روی محیط پیش ریخته فقط یکبار لوپ را داخل محیط محتوی باکتری کرده و یک لوپ از آن بردارید سپس آنرا روی محیط پیش ریخته قرار داده و بصورت خطوط موازی آنرا در چندجهت بکشید.و یامراحل فوق را روی آن انجام دهید. انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

کشت سطحی:

در این نوع کشت هم از محیط پیش ریخته استفاده می شود. انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

نحوه کشت:

توضیح:

این روش کشت بیشتر برای محیطهای مایع میکروبی کاربرد دارد و یا اگر محیط مایعی مانند شیر مشکوک به آلوده میکروبی باشد آن را می توان به این روش کشت میکروبی داده و میکروارگانیسمهای موجود در آن رامشخص نمود. برای اینکار ابتدا یک رقت معینی از محیط مایع تهیه نمائید. سپس با استفاده از پیپت استریل مقدار مشخصی از آن رفت را براشته و در سطح محیط جامد پیش ریخته توسط میله پخش کننده یا نوک آنس پخش نمائید، و بعد از انکوباسیون می توانید کلنی های رشد یافته در سطح محیط کشت را مشاهده کنید توجه داشته باشید که هنگام انجام کشت سطحی باید سطح محیط خشک باشد.

چون هنگام ریختن محیط کشت بصورت پیش ریخته ممکن است بخار آب روی درب پلیت و سطح محیط جمع شودبرای خشک کردن آن می توان محیطها را در یک گرمخانه با دمای 25-50 درجه قرار داده و خشک نمود.به این ترتیب که در پلیت را برداشته و قسمت محتوی محیط کشت را وارونه روی لبه درب قرار دهید تا قطرات رطوبت حذف گردد. همچنین می توانید پس از ریختن محیط کشت در پلیت در صورت تجمع حباب هوا، آنها را باشعله دادن سطح محیط حذف نمائید. اینکار باعث سترون شدن سطح محیط کشت هم می شود. انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

کشت آمیخته یا پورپلیت در انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی

توضیح:

در انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی هم نیاز به تهیه سوسپانسیون از باکتری می باشد. یعنی باید از باکتری مورد نظر در محیط مایع رقت معینی را تهیه نموده بعد به میزان 1 سی سی از آنرا در کف پلیت استریل ریخته سپس از محیط کشت مورد نظر که قبلا استریل شده و حرارت آن به حدود 45 درجه سانتیگراد رسیده به میزان 15-20 سی سی به پلیت اضافه نمائید.

سپس با حرکات دورانی بصورت عدد 8 انگلیسی آنرا کاملا مخلوط کنید. اگرنیاز بود مجددا سطح محیط آمیخته با باکتری را با یک لایه نازکی از همان محیط کشت بپوشانید در این حالت به آن کشت دو لایه هم گفته می شود.

قیمت – فروش محیط کشت

شما می توانید جهت خرید – فروش محیط کشت و انواع-روش محیط کشت درمیکروبیولوژی و استعلام قیمت با تلفن های مستقیم بخش فروش شرکت دانش پژوهان شیمی تماس گرفته و با کارشناسان فروش در ارتباط باشید، یا از طریق کانال واتساپ شرکت نام محصول و مقدار نیاز خود را ارسال، تا در کمترین زمان پاسخ استعلام خود را دریافت نمائید.

امیدواریم بتوانیم با ارائه بهترین خدمات شما را برای رسیدن به اهدافتان یاری نماییم.

راههای ارتباطی
شماره های تماس:
021-66859216
021-66859220  (ساعات تماس:8.30 الی 19)
واتساپ:09129618292  (24ساعت)

 

Visits: 324