سدیم نیتریت به صورت کریستال های سفید متمایل به زرد است که می تواند به صورت پودری هم باشد.این ماده بدون بو بوده و در معرض اکسیژن هوا اکسید می شود. این ماده در دمای 100درجه فارنهایت منفجر می شودو در دمای 320 درجه سانتی گرادتجزیه می شود ونقطه ذوب آن 271 درجه سانتی گراد است.
میزان حلالیت این ماده به شرح زیر می باشد:
به راحتی در آب داغ محلول است.
در آب سرد نیمه محلول می باشد.
حلالیت بسیار کمی در دی اتیل اتر و الکل دارد.
(82گرم در 100 میلی لیتر در 20 درجه سانتی گراد)محلول فوق در شرایط زیر ناپایدار است:
گرمای بالا،تولیدگرد و غبار،منابع احتراق ،قرارگرفتن در معرض هوا،موادقابل اشتعال،مواد نا سازگار،قرار گرفتن درمعرض هوای مرطوب یاآب است .
نیتریت سدیم یک اکسیدکننده قوی است و سیار Sodium nitrite ناسازگاری این ماده با موادمختلف ازاین قرارمی باشد. واکنش پذیرباموادقابل اشتعال و موادآلی.واکنش پذیر با مواد کاهنده،فلزات و اسیدها.کمی واکنش پذیر با رطوبت.
از سدیم نیتریت به عنوان موادنگهدارنده درسوسیس وکالباس استفاده می شود تامانع رشدباکتری های خطرناک مثل کلستریدیوم بوتولینوم (عامل بوتولیسم؛مسمومیت غذایی حاد)گردند.همچنین ترکیب شدن این ماده با میوگولولین و هموگولولین گوشت باعث ایجاد رنگ مطلوب صورتی در گوشت شده وبه آن حالتی جذاب و تازه می بخشد،به علاوه فاسدشدن گوشت را به تاخیر انداخته وباعث حفظ عطروطعم ادویه های آن می شوند.
اخیرا دلایلی برای منع استفاده ازاین ماده درصنایع غذایی مبنی بر سرطان زا بودن گوشت های فرآوری شده ارائه شده است و توصیه می شود تا ازجایگزین های این ماده مانندشیره ی گیاهانی همچون کرفس وچغندر استفاده شود.
اما برای نیتریت مصرف شده در بدن چه رخ می دهد؟
در صورت مصرف بیش ار اندازه نیتریت و نیترات (دربدن به نیتریت تغییرمی کند)می توان وضعیتی به نام سندروم رخ دهد.این حالت اغلب در نوزادان به وجود می آید وباغیر فعال نمودن هموگلوبین methemoglobinemia توسط نیتریت در انتقال اکسیژن رخ می دهد.مصمومیت های حاصل ازمصرف آب های آشامیدنی آلوده به نیترات نیزمی تواندچنین مشکل هایی را بوجودآورد.
در صورتی که ازسلامت کامل برخوردارباشیداغلب این ماده دربدن به نیتریک اسیدتبدیل می شودومی تواند نقش زیادی در بدن داشته باشد.اما درمواردی خاص این ماده می تواند به نیتروزآمین (ماده ای سمی)تبدیل شود.وزارت کشاورزی ایالات متحده به منظور به حداقل رساندن تشکیل نیتروزامین،ضمن جلوگیری ازبیماری های ناشی ازمواد غذایی مانند بوتولیسم،استفاده از ماده ی فوق را به حدود200 پارت ازسدیم نیتریت به ازای هر ppm از وزن گوشت محدودنموده است.
با این حال برخی مطالعات تفاوتی مابین نیتریت دریافتی ازسبزیجات وگوشت قائل نمی شوند وممنوعیتی برای مصارف به اندازه ی آن اعلام نکرده اند.تولیدکنندگان نیزبرای احتمال کاهش تولیدنیتروزآمین به محصولات خود اسیدآسکوربیک ویا ویتامین C می افزایند تاسبب تشکیل نیتریک اسید کاملا بی خطرشوند.
خیر نه به این شدت! دراغلب افراد همه ی نیتریت های مصرفی به اکسیدنیتریت بی ضرر تبدیل می شوند اما باید توجه نمودافرادی که داروهای مهار کننده پروتون پمپ(سرکوب کننده های اسید)مصرف می نماینددراین زمینه استثنامی باشند.زیرا کاهش اسیدیته درمعده آنها ممکن است سبب رشدباکتری هایی شودکه می توانندتولید نیتروزامین راافزایش دهندجالب است بدانی در یک رژیم غذایی تنها 5درصدنیتریت دریافتی از طریق گوشت های فراوری شده است و بیش از 80درصد از طریق سبزیجات به بدن وارد می شود.
مصرف سیانید می تواند سبب مسمومیت و حتی مرگ در برخی افراد شود.معمولا برای درمان این مسمومیت ازتجویزسریع اکسیژن ویا پادزهر هایی مانند تیوسولفات سدیم ویانیتریت سدیم استفاده می شود.این ماده که بصورت داخل وریدی تجویز می شود موجب ایجاد متاموگلوبین می گردد وسیانیدهای a3 جذب می نماید.در نتیجه این عمل ،مجددا سیتوکروم a3پیوندی ویا غیرپیوندی را به دور از سیتوکروم بپردازد.
علاوه براین اخیرا اثرگذاری سدیم نیتریت برای افزایش جریان خون باگشادکردن رگ های خونی به اثبات رسیده است وبه عنوان وازودیلاتو عمل می نماید.تحقیقات بر روی کاربرد این ماده برروی برطرف نمودن کم خونی داسی شکل ،مسمومیت با سیانید ،سکته قلبی،آنوریسم مغزی وفشارخون ریوی رد نوزادان درحال انجام است.
نکات نگهداری :
NaNO3 نیتریت سدیم می توانددر اثرمجاورت با هوا توسط اکسیژن موجود،اکسید گردد و به سدیم نیترات تبدیل شود،درنتیجه حتما از بسته بودن درب ظرف نگهداری این ماده اطمینان خاطرحاصل نمایید.این ماده دردمای اطاق پایدار است اما درصورت گرم شدن نا پایدارترمی باشدو حتی در دماهای بالاتر از 533درجه ی سانتی گراد امکان داردمنفجر شود.
شما عزیزان میتوانیدبرای خرید نیتریت سدیم صنعتی و آزمایشگاهی از برندهای معروف دنیا (مرک آلمان و سیگماآلدریج) با نمایندگی این برندها،شرکت دانش پژوهان شیمی تماس گرفته و محصول خودرا سفارش دهید.
محصولات خود را از ما بخواهید :